Jakie rozwiązania wybrać w obliczu kryzysu klimatycznego?

Gdy odkrycie zmienia się w wynalazek… a następnie staje się innowacją

Choć termin „przełomowa innowacja” jest powszechnie używany, to bardzo często jest on stosowany błędnie. O ile innowacja „wzbogacająca” stanowi udoskonalenie już wykorzystywanej technologii, to „przełomowa innowacja” zakłada prawdziwą zmianę paradygmatu. Proponuje ona rozwiązanie problemu, który wydawał się niemożliwy do rozwiązania, lub nawet jeszcze niezidentyfikowanego obszaru problematycznego! Upowszechnienie takiej innowacji jest zresztą rzadko natychmiastowe, gdyż jej przyszli użytkownicy niekoniecznie dostrzegają w niej korzyść: stąd konieczność podjęcia dużych starań przez jej producentów, aby pokazać, jak szerokie są jej możliwości. Nowe zastosowania, nowe praktyki, nowe zachowania, nowa wartość dodana… – to właśnie kryje się pod pojęciem przełomowej innowacji. Przykłady z przeszłości? Wynalezienie samochodu, telewizji, a w ostatnim czasie ekranu dotykowego, fotografii cyfrowej czy Netfliksa, który całkowicie zmienił proces produkcji i dystrybucji filmów, a tym samym cały powiązany łańcuch wartości. Innowacje te skutkują przełomami w dotychczasowych sposobach działania, a tym samym otwierają nowe możliwości.

Rolnictwo – podatny grunt dla przełomowych innowacji

Także rolnictwo doświadczyło w ostatnim stuleciu przełomowych innowacji, wśród których wymienić można choćby sztuczne nawozy, kombajny, nasiona hybrydowe, genetykę… – wszystkie te wynalazki przyczyniły się do wzrostu wydajności, a zarazem do otwarcia na nowe rynki, w szczególności eksportowe. Z kolei za przykład prawdziwie przełomowej innowacji ostatnich lat może posłużyć technologia opracowana przez Elicit Plant, mająca na celu optymalizację zużycia wody przez rośliny i wzmocnienie ich odporności na stres wodny. Dlaczego? Oto wyjaśnienie.

Odkrycia naukowe w praktyce

Wszystko zaczyna się na poziomie cząsteczki, a konkretniej: fitosteroli. Są to naturalne cząsteczki obecne we wszystkich roślinach i opisywane w literaturze naukowej. Ich rola znana jest od ponad czterdziestu lat i pozostaje niezmiennie przedmiotem badań. Fitosterole przyczyniają się do zachowania struktury, płynności i przepuszczalności błony komórkowej, a tym samym do wzmocnienia odporności rośliny na stres.

Nieodzowny wynalazek dla bardziej odpornego rolnictwa

Firma Elicit Plant wykorzystała naturalne właściwości tych cząsteczek na potrzeby rolnictwa, odblokowując technologię, która umożliwia zastosowanie fitosteroli na szeroką skalę poprzez oprysk dużych powierzchni przy użyciu standardowego sprzętu rolniczego. Opracowana przez Elicit Plant i chroniona ponad dziesięcioma rodzinami patentowymi formuła jest zgodna zarówno ze sprzętem rolniczym, jak i z technologią upraw.

„Jako pierwsi wykorzystaliśmy fitosterole w sposób egzogenny, tworząc specjalną formułę dostosowaną specjalnie do upraw wielkoobszarowych” – potwierdza Olivier Goulay, współzałożyciel projektu.

Zmiana paradygmatu

O ile wszyscy rolnicy doskonale wiedzą, że woda jest niezbędna do prawidłowego przebiegu cyklu upraw, niewielu zdaje sobie sprawę, że rozwiązanie zmniejszające ilość zużywanej wody może pochodzić… z samej rośliny. Innowacyjność technologii opracowanej przez Elicit Plant polega dokładnie na tym: wspieraniu rośliny, aby lepiej zarządzała własnym zużyciem wody i aby była odporniejsza.

Dotychczasowe rozwiązania, które miały być odpowiedzią na stres wodny, opierały się na genetyce, nawadnianiu lub praktykach agronomicznych. Dzięki naszej technologii, zamiast dostarczać roślinie większą ilość wody, wzmacniamy jej naturalne zdolności do radzenia sobie z niedoborami.

Tak więc stosowana przez nas technologia i sposób jej wykorzystania sprawiają, że nasz wynalazek w niekonwencjonalny sposób odpowiada na rzeczywistą potrzebę. Zastosowanie produktu zapobiegawczo przed wystąpieniem krytycznej fazy stresu wodnego pozwala roślinie przewidzieć brak wody i dostosować się do tych warunków, zanim jeszcze będą odczuwalne, zapewniając przedłużone działanie aż do okresu starzenia się rośliny. Nie leczymy objawu, gdy już zaistnieje, ale przygotowujemy roślinę do mierzenia się ze stresem wodnym i trwałego zmniejszenia jego skutków. Jest to rozwiązanie uzupełniające aktualne praktyki, które zmienia sposób podejścia do problemu niedoboru wody w rolnictwie (niezależnie od tego, czy uprawy są nawadniane, czy nie) i które umożliwia efektywne gospodarowanie zasobami wodnymi.

„Nasza technologia nie sprowadza się do ulepszania już istniejących rozwiązań, ale na nowo definiuje podejście do zarządzania zasobami wodnymi w rolnictwie” – uściśla Olivier Goulay.

W stronę nowego rolnictwa – zrównoważonego i opłacalnego

Chroniąc plony w obliczu coraz częstszych okresów stresu wodnego, nasza technologia zapewnia pełną odporność niektórych obszarów rolnictwa oraz lepsze wykorzystanie zasobów wodnych, co pozwala ograniczyć wahania dochodów rolnika. 
Kwestie te mogą mieć wpływ na systemy ubezpieczeń i skutkować zmniejszeniem składek. Technologia ta budzi także zainteresowanie instytucji rządowych, które widzą w niej rozwiązanie pozwalające lepiej zarządzać zasobami wodnymi przy zachowaniu produkcji rolnej i zdolności wyżywienia społeczności w ramach logiki rolnictwa zrównoważonego.

W krajach, w których poziom nawadniania jest niewystarczający, jak w Meksyku czy na południowym zachodzie Ukrainy, wyzwanie związane z niedoborem wody stało się sprawą narodową. Przyjęcie tej innowacji umożliwi kontynuowanie produkcji nawet w regionach, w których zasoby wodne się zmniejszają. Rozwój technologii raczej nie leży w zwyczajach rządów, jednak w obliczu kryzysu klimatycznego i problemu dostępności wody właśnie z tym mamy do czynienia. To znak, że za plonami stoi dokonująca się w tym momencie bardzo istotna zmiana.

Po pierwszych handlowych sukcesach w Europie i w Ameryce Północnej i Południowej Elicit Plant będzie dalej propagować i przyspieszać rozpowszechnianie swojej technologii, aby przekonać wszystkich dystrybutorów i rolników o pilnej potrzebie zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym ze zmianami klimatu. Niektórzy z nich, należący do kategorii tzw. „early adopters”, już tę technologię dostrzegli i nie rezygnują ze stosowania jej w każdym sezonie, zgłaszając zapotrzebowanie na rozszerzenie jej dostępności z myślą o wykorzystaniu jej również na innych uprawach.

Potwierdza to Olivier Goulay, wspominając reakcję rolników, którzy mieli okazję na własne oczy zobaczyć efekty tego nowego rozwiązania:  „Wreszcie naprawdę dobra wiadomość!”. I kontynuuje:

Zmiana praktyk i zachowań, mobilizacja branż i rządów – czy to właśnie nie jest najkonkretniejszy sygnał, że stoimy w obliczu prawdziwie przełomowej innowacji? Innowacji, która nie sprowadza się do ulepszenia już istniejących rozwiązań, ale która na nowo definiuje podejście do zarządzania zasobami wodnymi w rolnictwie, otwierając zrównoważoną drogę do osiągnięcia odporności upraw w obliczu coraz częstszych okresów niedoboru wody na świecie.

Dowiedz się więcej o naszej nauce i technologii